महाराष्ट्र Engineering प्रवेश 2025: चार कॅप फेऱ्यांसह नवे नियम जाहीर, मॅनेजमेंट कोट्यातही बदल!
महाराष्ट्रातील Engineering आणि तंत्रशिक्षण क्षेत्रातील प्रवेश प्रक्रियेत मोठे बदल करण्यात आले आहेत. उच्च व तंत्रशिक्षण विभागाने शुक्रवारी (२० जून २०२५) नवीन नियमांची अधिसूचना जारी केली असून, यंदापासून Engineering प्रवेशासाठी तीन ऐवजी चार केंद्रिभूत प्रवेश फेऱ्या (कॅप) आयोजित केल्या जाणार आहेत. यासोबतच मॅनेजमेंट आणि संस्थात्मक कोट्यातील प्रवेश प्रक्रियेतही पारदर्शकता आणि गुणवत्तेला प्राधान्य देणारे बदल लागू करण्यात आले आहेत. या बदलांमुळे विद्यार्थ्यांना अधिक संधी मिळतील आणि खासगी संस्थांमधील महागड्या जागांवरील अवलंबन कमी होईल, असा विश्वास सरकारने व्यक्त केला आहे.

चार कॅप फेऱ्यांचा फायदा काय?
आतापर्यंत Engineering प्रवेशासाठी तीन कॅप फेऱ्या घेतल्या जात होत्या. मात्र, आता चौथी फेरी जोडण्यात आल्याने विद्यार्थ्यांना आपल्या पसंतीच्या महाविद्यालयात प्रवेश मिळवण्यासाठी अतिरिक्त संधी मिळणार आहे. या चार फेऱ्या पूर्ण झाल्यावरच संस्थात्मक कोट्याची प्रक्रिया सुरू होईल, ज्यामुळे कॅप फेऱ्यांद्वारे जास्तीत जास्त जागा भरण्यावर भर दिला जाईल.
- पसंतीक्रमानुसार जागा लॉक: पहिल्या फेरीत विद्यार्थ्याला त्याच्या पहिल्या पसंतीचे महाविद्यालय मिळाल्यास, दुसऱ्या फेरीत पहिल्या तीन पसंतींपैकी आणि तिसऱ्या फेरीत पहिल्या सहा पसंतींपैकी एक महाविद्यालय मिळाल्यास ती जागा आपोआप गोठवली (फ्रीझ) जाईल. अशा विद्यार्थ्यांना पुढील फेरीत सहभागी होता येणार नाही. जर विद्यार्थ्याने ही जागा स्वीकारली नाही, तर त्याचा दावा रद्द होईल.
- विकल्प नमुना सुधारणा: दुसऱ्या, तिसऱ्या आणि चौथ्या फेरीत विद्यार्थ्यांना त्यांचा विकल्प नमुना (ऑप्शन फॉर्म) नव्याने भरण्याची किंवा बदलण्याची संधी मिळेल. उपलब्ध जागांची माहिती सीईटी कक्षाच्या संकेतस्थळावर (cetcell.mahacet.org) नियमितपणे प्रसिद्ध केली जाईल.
मॅनेजमेंट आणि संस्थात्मक कोट्यात पारदर्शकता
मॅनेजमेंट कोट्याच्या जागांसाठी यंदा कठोर नियम लागू करण्यात आले आहेत, ज्यामुळे प्रवेश प्रक्रिया अधिक पारदर्शक आणि गुणवत्ताप्रधान होईल.
- संस्थात्मक कोट्यासाठी अर्ज: चार कॅप फेऱ्या पूर्ण झाल्यावरच संस्थात्मक कोट्याच्या जागांसाठी प्रवेश प्रक्रिया सुरू होईल. विद्यार्थी या फेऱ्यांदरम्यान संस्थात्मक कोट्यासाठी अर्ज करू शकतील. जर एखाद्या संस्थेने विद्यार्थ्याचा अर्ज नाकारला, तर तो विद्यार्थी सीईटी कक्षाच्या संकेतस्थळावरून अर्ज दाखल करू शकेल. हे अर्ज चौथ्या फेरीनंतर संबंधित संस्थेकडे पाठवले जातील, आणि संस्थेला गुणवत्तेनुसार निवड प्रक्रिया करणे बंधनकारक असेल.
- गुणवत्ता यादी अनिवार्य: संस्थांना मॅनेजमेंट कोट्याच्या जागांसाठी तयार केलेली गुणवत्ता यादी त्यांच्या संकेतस्थळावर प्रसिद्ध करावी लागेल, ज्यामुळे प्रक्रियेत पारदर्शकता येईल.
- शुल्काची मर्यादा: मॅनेजमेंट कोट्यातील जागांसाठी संस्था नियोजित शुल्काच्या जास्तीत जास्त तीन पट शुल्क आकारू शकतात, तर अनिवासी भारतीय (NRI) कोट्यासाठी ही मर्यादा पाच पट आहे. NRI उमेदवारांना आयकर विभागाचा दाखला सादर करावा लागेल, आणि त्यांचा प्रवेश फॉस्टर पॅरेंट ॲक्ट अंतर्गत नियंत्रित केला जाईल.
प्रवेश प्रक्रियेची सुरुवात कधी?
महाराष्ट्र राज्य सामायिक प्रवेश परीक्षा कक्षाने (CET Cell) MHT-CET 2025 चे PCM गटाचे निकाल १६ जून २०२५ रोजी जाहीर केले आहेत. यानंतर कॅप फेऱ्यांचे वेळापत्रक लवकरच cetcell.mahacet.org या संकेतस्थळावर प्रसिद्ध केले जाईल. तज्ज्ञांच्या मते, कॅप फेऱ्या जुलैच्या पहिल्या आठवड्यापासून सुरू होण्याची शक्यता आहे. यंदा MHT-CET ला 7 लाखांहून अधिक विद्यार्थ्यांनी हजेरी लावली आहे, जे गेल्या चार वर्षांतील सर्वाधिक आहे. यामुळे Engineering, फार्मसी आणि कृषी अभ्यासक्रमांबद्दल विद्यार्थ्यांमध्ये वाढता उत्साह दिसून येत आहे.
तंत्रशिक्षण संचालकांचे मत
तंत्रशिक्षण संचालनालयाचे संचालक डॉ. विनोद मोहितकर यांनी सांगितले की, “हे नवे नियम फक्त Engineeringच नाही, तर राज्यातील सर्व विनाअनुदानित खासगी व्यावसायिक अभ्यासक्रमांच्या प्रवेश प्रक्रियेला लागू होतील. यामुळे प्रवेश प्रक्रिया अधिक पारदर्शक, विद्यार्थीकेंद्रित आणि गुणवत्ताप्रधान होईल.” त्यांनी पुढे नमूद केले की, या बदलांमुळे विद्यार्थ्यांना आपल्या पसंतीच्या अभ्यासक्रमात आणि महाविद्यालयात प्रवेश मिळवणे सोपे होईल, तसेच संस्थात्मक कोट्यातील गैरप्रकारांना आळा बसेल.
विद्यार्थ्यांसाठी महत्त्वाच्या सूचना
- सीईटी कक्षाच्या संकेतस्थळावर लक्ष ठेवा: कॅप फेऱ्यांचे वेळापत्रक, उपलब्ध जागा आणि विकल्प नमुना भरण्याच्या तारखांसाठी cetcell.mahacet.org नियमित तपासा.
- अर्जाची पडताळणी: संस्थात्मक कोट्यासाठी अर्ज करताना सर्व कागदपत्रे नीट तपासा. सीईटी कक्षाच्या संकेतस्थळावरून अर्ज करण्याची सुविधा उपलब्ध आहे.
- शुल्काबाबत जागरूकता: मॅनेजमेंट किंवा NRI कोट्यातील जागांसाठी शुल्काची माहिती आधीच घ्या, जेणेकरून आर्थिक नियोजन करणे सोपे होईल.
बदलांचे स्वागत
शिक्षणतज्ज्ञ आणि विद्यार्थ्यांनी या बदलांचे स्वागत केले आहे. “चौथी कॅप फेरीमुळे विद्यार्थ्यांना अधिक संधी मिळतील, आणि मॅनेजमेंट कोट्यातील पारदर्शकतेमुळे खासगी संस्थांमधील मनमानीला आळा बसेल,” असे मत शिक्षणतज्ज्ञ प्रा. संजय पाटील यांनी व्यक्त केले. विद्यार्थी आणि पालकांमध्येही या बदलांबाबत उत्साह आहे, कारण यामुळे Engineering प्रवेश प्रक्रिया अधिक न्याय्य आणि सुलभ होण्याची अपेक्षा आहे.
महाराष्ट्रातील Engineering प्रवेश 2025 ची ही सुधारित प्रक्रिया विद्यार्थ्यांसाठी एक महत्त्वाचा टप्पा ठरणार आहे. आता सर्वांचे लक्ष कॅप फेऱ्यांच्या वेळापत्रकाकडे लागले आहे.
हे पण पहा :मुलांना अभ्यासात ‘ब्रिलियंट’ बनवण्यासाठी पालकांसाठी ५ सोप्या टिप्स!
संपर्क: अधिक माहितीसाठी, cetcell.mahacet.org वर भेट द्या किंवा सीईटी कक्षाच्या हेल्पलाइन क्रमांकावर संपर्क साधा.