Google ची मोठी ऑफर: नोकरी सोडा, पैसे घ्या; कर्मचारी कपातीमागचं कारण काय?

मुंबई, १९ जून २०२५ – अमेरिकन टेक दिग्गज Google आपल्या कर्मचारी संख्येत सातत्याने कपात करत आहे. २०२३ मध्ये १२,००० कर्मचाऱ्यांना नोकरीवरून काढल्यानंतर, आता कंपनीने “Voluntary Exit Program” नावाची एक नवीन योजना आणली आहे, ज्याअंतर्गत कर्मचाऱ्यांना नोकरी सोडण्यासाठी आकर्षक आर्थिक ऑफर दिली जात आहे. ही ऑफर नॉलेज अँड इन्फॉर्मेशन (K&I), सेंट्रल इंजिनिअरिंग, मार्केटिंग, रिसर्च आणि कम्युनिकेशन विभागांतील अमेरिकन कर्मचाऱ्यांसाठी आहे. यामागे कंपनीची खर्च कपातीची रणनीती आणि कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI) क्षेत्रातील मोठी गुंतवणूक आहे, असे तज्ज्ञांचे मत आहे.

बायआउट ऑफर: काय आहे ही योजना?

Google च्या या “Voluntary Exit Program” अंतर्गत, कर्मचाऱ्यांना स्वेच्छेने नोकरी सोडण्यासाठी किमान १४ आठवड्यांच्या पगारासह आर्थिक पॅकेज ऑफर केले जात आहे. यात काही कर्मचाऱ्यांना त्यांच्या सेवेच्या कालावधीनुसार अतिरिक्त आर्थिक लाभ आणि स्टॉक ऑप्शन्सही मिळू शकतात. ही योजना विशेषतः अमेरिकेतील कर्मचाऱ्यांसाठी आहे, जिथे कंपनीच्या नॉलेज अँड इन्फॉर्मेशन (K&I) विभागात सुमारे २०,००० कर्मचारी कार्यरत आहेत. या विभागात सर्च, जाहिराती आणि कॉमर्सशी संबंधित कामे हाताळली जातात. “ही ऑफर कर्मचाऱ्यांना स्वेच्छेने बाहेर पडण्याची संधी देते, ज्यामुळे त्यांना आर्थिक स्थैर्य राखता येईल,” असं Google चे प्रवक्ते कर्टनी मेंसिनी यांनी सांगितलं.

कर्मचारी कपातीमागील कारणं

Google च्या या निर्णयामागे अनेक कारणं आहेत. कंपनीचे मुख्य वित्त अधिकारी (CFO) अनत अश्केनाझी यांनी ऑक्टोबर २०२४ मध्ये सांगितलं होतं की, खर्चात कपात करणं हे कंपनीच्या प्रमुख प्राधान्यांपैकी एक आहे. याचवेळी, Google २०२५ मध्ये AI पायाभूत सुविधांवर मोठ्या प्रमाणात गुंतवणूक करत आहे. “AI मध्ये गुंतवणूक आणि खर्च कपात यांचा समतोल साधण्यासाठी आम्ही आमच्या कार्यबलाची पुनर्रचना करत आहोत,” असं Google चे कार्यकारी निक फॉक्स यांनी कर्मचाऱ्यांना पाठवलेल्या मेमोमध्ये म्हटलं आहे.

याशिवाय, Google ला अमेरिकेच्या न्याय विभागाकडून (U.S. Justice Department) सर्च आणि जाहिरात क्षेत्रातील मक्तेदारीसंदर्भात कायदेशीर आव्हानांना सामोरं जावं लागत आहे. यामुळे कंपनी आपली संसाधने आणि कार्यबल अधिक कार्यक्षमतेने वापरण्यावर भर देत आहे. २०२३ मध्ये १२,००० कर्मचाऱ्यांच्या कपातीनंतर, २०२४ आणि २०२५ मध्येही कंपनीने पिक्सेल, अँड्रॉइड आणि इतर विभागांमध्ये बायआउट ऑफर्स आणि काही प्रमाणात छाटणी केली आहे.

वर्क फ्रॉम ऑफिस धोरण: कठोर नियम

Google ने आपल्या वर्क फ्रॉम होम (WFH) धोरणातही बदल केले आहेत. कंपनीने अमेरिकेतील कर्मचाऱ्यांना, जे कार्यालयापासून ८० किमी (५० मैल) अंतरावर राहतात, त्यांना आठवड्यातून किमान तीन दिवस कार्यालयात येण्याचे आदेश दिले आहेत. “सहकार्य, नाविन्य आणि उत्पादकता वाढवण्यासाठी प्रत्यक्ष भेटींना पर्याय नाही,” असं Google च्या कोअर सिस्टिम्सच्या वरिष्ठ उपाध्यक्षा जेन फिट्झपॅट्रिक यांनी मेमोमध्ये नमूद केलं आहे.

या धोरणामुळे काही कर्मचाऱ्यांवर नोकरी सोडण्याचा किंवा कार्यालयाजवळ स्थलांतर करण्याचा दबाव वाढला आहे. विशेषतः, जे कर्मचारी यापूर्वी पूर्णवेळ घरून काम करत होते, त्यांना आता कठीण निर्णय घ्यावे लागत आहेत. “ही ऑफर स्वेच्छेने स्वीकारण्याची संधी आहे, पण ऑफिसला येण्याच्या सक्तीमुळे काही कर्मचाऱ्यांना बायआउट स्वीकारण्याशिवाय पर्याय उरत नाही,” असं एका Google कर्मचाऱ्याने नाव न सांगण्याच्या अटीवर सांगितलं.

भारतातील संभाव्य परिणाम

भारतात Google ची मोठी उपस्थिती आहे, विशेषतः बेंगलुरू आणि हैदराबाद येथील टेक हब्समध्ये. सध्या ही बायआउट ऑफर फक्त अमेरिकन कर्मचाऱ्यांसाठी आहे, पण तज्ज्ञांचं मत आहे की, याचा परिणाम जागतिक स्तरावर Google च्या कार्यबलावर होऊ शकतो. “जर Google ने आपली AI रणनीती आणि खर्च कपातीची योजना भारतात विस्तारली, तर येथील कर्मचाऱ्यांनाही असाच दबाव जाणवू शकतो,” असं बेंगलुरूस्थित टेक विश्लेषक प्रणव देशपांडे यांनी सांगितलं. भारतात Google च्या कर्मचाऱ्यांना सध्या बायआउट ऑफर मिळालेली नाही, पण भविष्यात अशी शक्यता नाकारता येत नाही.

कर्मचाऱ्यांचं भवितव्य काय?

Google च्या या बायआउट ऑफरमुळे कर्मचाऱ्यांमध्ये संमिश्र भावना आहेत. काही कर्मचारी ही ऑफर स्वीकारून नवीन करिअरच्या संधी शोधण्याचा विचार करत आहेत, तर काहींना कंपनीतील अनिश्चितता आणि कठोर ऑफिस धोरणामुळे चिंता वाटत आहे. “ही ऑफर कर्मचाऱ्यांना स्वेच्छेने बाहेर पडण्याची संधी देणारी आहे, पण यामागे कंपनीची खर्च कपातीची रणनीती स्पष्ट दिसते,” असं टेक इंडस्ट्री विश्लेषक रमेश कुलकर्णी यांनी सांगितलं.

Google च्या कर्मचारी युनियन, अल्फाबेट वर्कर्स युनियन (AWU), ने या बायआउट ऑफरचं स्वागत केलं आहे, कारण यामुळे कर्मचाऱ्यांना थेट छाटणीपेक्षा निवडीची संधी मिळत आहे. “आम्ही नेहमीच सांगितलं आहे की, छाटणीऐवजी बायआउट ऑफर हा कर्मचाऱ्यांसाठी अधिक चांगला पर्याय आहे,” असं युनियनचे आयोजक अॅलन मॅकएव्हिनी यांनी सांगितलं.

हे पण वाचा: प्रवेशाची पायरी: महाराष्ट्रात हटके अभियांत्रिकी शाखांमधून उज्ज्वल करिअरच्या संधी

भविष्यात काय?

Google ची ही बायआउट ऑफर आणि नवीन ऑफिस धोरण हे टेक उद्योगातील व्यापक बदलांचा भाग आहे. २०२५ मध्ये टेक क्षेत्रात जवळपास ७५,००० नोकऱ्या कमी झाल्या असून, Google, Microsoft, Amazon आणि Intel सारख्या कंपन्या खर्च कपात आणि AI मधील गुंतवणुकीवर भर देत आहेत. Google च्या या हालचाली कंपनीच्या AI-केंद्रित भविष्याकडे दिशा दाखवतात, पण यामुळे कर्मचाऱ्यांमधील अनिश्चितता आणि टेक क्षेत्रातील स्पर्धा वाढण्याची शक्यता आहे.

तुमचं मत काय? Google ची बायआउट ऑफर आणि ऑफिस धोरण कर्मचाऱ्यांसाठी योग्य आहे का? आम्हाला तुमचं मत कळवा!